روش های مدیریت بانکداری مجازی

در راستای اهداف نظام نوین پرداخت و تسهیل عملیات پولی و بانکی مردم، تا کنون پرداخت وجه به مشتریان بانک‌ها و یا انتقال وجه توسط ابزار پرداخت الکترونیک نیاز به جابه‌جایی وجه را کمتر نموده است و به عبارت دیگر گزینه‌های دیگری برای پرداخت وجه به مشتریان به جز شعب بانکی را در اختیار کاربران قرار داده است. اما برای دریافت وجه از مشتریان هیچ گزینه‌ای به جز مراجعه به شعب بانک وجود ندارد. این موضوع سبب افزایش تراکم فعالیت‌های شعب بانکی شده که نه تنها آنها را از اهداف عالی بانکداری دور کرده بلکه امکان دسترسی مشتریان را به خدمات بانکداری خرد کاهش داده است. با توجه به این موارد ضرورت دسترسی مناسب و توسعه قلمرو و پوشش جغرافیایی بانک، در کنار دیگر خدمات بانکی بایستی مورد توجه قرار گیرد.

 

بانکداری سنتی

بانک‌های تجاری که همان بانک‌های سنتی رایج در کشور ما هستند عبارتند از واسطه‌های مالی که با افتتاح حساب‌های پس‌انداز و جاری اقدام به دریافت سپرده از مشتریان نموده و در مقابل تسهیلات مالی به افراد ارائه می‌کنند. بانک‌های خرده فروش دسته‌ای دیگر از بانک‌ها هستند که با استفاده از شعبه‌های گسترده اقدام به ارائه خدمات مالی به افراد می کنند. در بسیاری از موارد، بانک‌های تجاری با تأسیس شعبه‌های گسترده اقدام به ارائه خدمات مالی مورد نیاز افراد می‌کنند. بانک‌های عمده فروش در مقابل بانک‌های خرده فروش قرار دارند که هدف آنها ارائه خدمات مالی به بنگاه‌ها، کسب و کارهای بزرگ، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بانک‌هاست که در آن حجم مبادلات بسیار گسترده‌تر از معاملات خرد است. از طرف دیگر بانک‌های سرمایه‌گذاری ، دسته‌ای دیگر از بانک‌ها هستند که فعالیت‌های آنها به بازارهای سرمایه محدود می‌شود.

بانک‌های فعال در صنعت بانکداری ایران اغلب هر سه دسته از فعالیت‌های بانکداری تجاری و بانکداری خرده‌فروشی و بانکداری عمده‌فروشی را ارائه می‌کنند. در عین حال برخی از آنها دارای زیرمجموعه‌هایی از نوع بانک‌های سرمایه‌گذاری هستند که فعالیت‌های مربوط به این حوزه را نیز انجام می دهند. اهم خدمات این بانک‌ها به قرار زیر است:

• قبول سپرده به صورت انواع مختلف حساب‌ها از اشخاص حقیقی و حقوقی و تجهیز منابع پولی

• ارائه تسهیلات بانکی و اعتباری به اشخاص حقیقی و حقوقی

• نقل و انتقال پول در داخل و خارج از کشور

• فراهم کردن روش های مختلف پرداخت و دریافت برای سپرده‌گذاران

• صدور ضمانت‌نامه بانکی

• تنزیل اوراق تجاری

• انجام معاملات ارزی

• گشایش اعتبارات اسنادی و انجام عملیات داد و ستد بین‌المللی

• سرمایه‌گذاری در صنایع و کسب و کارها

• اجاره صندوق امانات

کانال‌های ارائه خدمت توسط بانک‌های سنتی در ایران به قرار زیر است:

• شعبه‌های فیزیکی با حضور کارشناسان بانک

• شعبه‌های الکترونیکی

• دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش

• بانکداری آنلاین (اینترنتی)

• بانکداری با تلفن

• بانکداری با موبایل

• بانکداری با SMS

• کیوسک

بر این اساس و با توجه به خدمات ارائه شده توسط بانک‌ها و کانال‌های ارائه آن مکانیزم کسب درآمد بانک‌ها را می‌توان در دو دسته کلی به شرح زیر طبقه‌بندی نمود:

• درآمدهای مشاع

• درآمدهای غیرمشاع

درآمدهای مشاع بخشی از درآمد بانک است که به واسطه مشارکت با افراد به دست می‌آید. دریافت سپرده‌های مدت‌دار از مشتریان، سرمایه‌گذاری سپرده‌ها در کسب و کارهای مختلف و ارائه تسهیلات مدت‌دار به مشتریان سبب ایجاد درآمد برای بانک‌ها می‌شود. این درآمد ناشی از اختلاف نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات اعطایی و همچنین سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها است. درآمدهای غیرمشاع دسته‌ای دیگر از درآمدهای بانک است که به واسطه دریافت کارمزد خدمات ارائه شده و ارائه مشاوره‌های مالی و سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود.

بانک‌های فعال در صنعت بانکداری در کشور ما از هر دو دسته درآمدهای مشاع و غیرمشاع کسب درآمد می‌کنند. اما درآمدهای غیرمشاع آنها بیشتر با تکیه بر دریافت کارمزد به واسطه ارائه خدمات مالی حاصل می‌شود.